GİRİŞ-AMAÇ

AMAÇ: Akciğer ve akciğer dışı tüberküloz (TB) bazı önemli komplikasyonlarla iyileşebilir. TB’ da trakeoözofajiyal fistül (TÖF) nadir görülür. Biz de nüks kemik TB, akciğer TB, paravertebral apseye bağlı mediastinit ve TÖF ve akut bakteriyel mediastinit gelişen HIV seronegatif olgumuzu az rastalanan ciddi komplikasyonlarla seyrettiği için sunduk.

OLGU

OLGU: F.A, 48 yaşında, ev hanımı. 4 yıl önce nefes darlığı, öksürük, yutma güçlüğü yakınmaları ile çekilen Toraks CT’ de 2 ile 4. torakal vertebralar arasında uzanan, vertebralarda destrüksiyon yapan lezyon saptanmış (Resim 1, Resim 2, Resim 3). Mediastinoskopik biyopsi ile kazeifiye granülomatöz iltihabi olay olarak raporlanmış. Kemik TB ve TB mediastinit tanıları ile 1 yıl düzenli antiTB tedavi görmüş. Tedavi bitiminde yutma güçlüğü başlamış. Tetkiklerinde özofagusta darlık saptanmış ve özofajiyal dilatasyon yapılmış. 3 yıl sonra yüksek ateş, öksürük, balgam çıkarma, özellikle katı gıdaları yutma güçlüğü yakınmaları ile kliniğimize yatırıldı. Ateş 39ºC, SS: 30/dk, BK: 28.000, sedimantasyon: 120mm/saat ve balgam ARB (+) ve HIV seronegatif idi. PA akciğer grafide ve toraks BT’ de mediastende hava sıvı seviyeleri içeren, vertebralarda destrüksiyon yapan 7x8cm çapında kitle saptandı (Resim 1, Resim 3, Resim 4, Resim 5, Resim 6). Nüks kemik TB, akciğer TB ve TB mediastinit tanıları ile izoniyazid (H), rifampisin (R), pirazinamid (Z), ethambutol (E), streptomisin (S) ile antiTB tedavi ve ampisilin/ sulbaktam başlandı. Mediastinal apse için transtorasik katater takılması planlandı. Hasta kabul etmedi. Yutma güçlüğü nedeni ile yapılan özofagoskopide 2,5cm’de daralma, fistül görüldü. Özofagografide ise özofagus üst ve orta kesimde daralma ve bu düzeyde trakeada da kontrast madde tutulumu izlendi (Resim 7). Stend takılması önerildi. Hasta yine kabul etmedi. AntiTB ve antibiyotik tedavisinin 1. ay kontrolünde balgam ARB (-), ateş 37 ºC, SS: 16/dk, BK: 11.000, sedimantasyon: 80mm/saat idi. Tedavisi 2 ay HRZES, 1 ay HRZE ve 9 ay HRE planlanarak aylık kontrollere gelmesi önerilerek taburcu edildi. Tedavinin 6. ayında Toraks BT’ de belirgin iyileşme saptandı (Resim 8, Resim 9) ve katı gıdaları kolayca yutabiliyordu. Hastanın 11. ay kontrolü yapıldı. PA grafi ve Toraks CT’ de lezyonlarda belirgin regresyon vardı (Resim 10, Resim 11, Resim 12). Hastanın halen tedavisi devam etmektedir.

TARTIŞMA

TARTIŞMA: Mediastinit mediastendeki yapıların inflamasyonudur. Akut ve kronik olarak snıflanabilir. Akut mediastinitin klasik tanımı özofagus rüptürünü takiben meydana gelmesidir. Kronik mediastinit ise granülomatöz veya idiyopatik mediastinal fibrozis olarak gruplanabilir. Histoplazmozis, TB, sarkoidoz, silikosiz, nokardia enfeksiyonu ve diğer mantar enfeksiyonları en sık granülomatöz lezyon yapan nedenlerdir.

TB’a bağlı mediastinit, TÖF, özofajit gibi bir çok komplikasyonlar oluşabilir. Timus, mediastinal ve trakeo bronşiyal lenf nodları, infekte vertebralar gibi primer infeksiyonun komşuluk yolu ile direkt yayılımı veya fistül formasyonundan yayılımı ile meydana gelebilir.

Trakeoözofajiyal ve/veya özofajiyal fistül kronik proksismal öksürük, disfaji, ateş ve pnömoni ile seyreder. Anti TB tedavi ile fistül tamamen kapanır. Ancak bazen sık tekrarlayan pnömonilerle seyreden büyük fistüllerde cerrahi müdahale gerekebilir.

SONUÇLAR

SONUÇ: Özofagus perforasyonu başta olmak üzere gelişen akut mediastinit ile yine başta TB ve mantar enfeksiyonlarına bağlı granülomatöz veya idyopatik fibrozise bağlı kronik mediastinit olgumuzda olduğu gibi bazen bir arada bulunabilir. Tüberküloza bağlı mediastinit, özofajit, bronkoözofajial fistül ve TÖF gibi komplikasyonlar gelişebilir. Olgumuzda da nüks kemik TB’ ye bağlı olarak mediastinit ona bağlı olarak TÖF ve TÖF’e bağlı olarak da akut mediastinit gelişti. Az rastlanan bu ciddi komplikasyonlar nedeni ile TB komplikasyonlarını ve mediastinit yapan nedenleri yeniden gözden geçirdik.

KAYNAKLAR

KAYNAKLAR

1- Beder S: Mediasten hastalıkları. İn: Klinik Solunum Sistemi ve Hastalıkları. Ed: Numanoğlu N, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Antıp A.Ş. Yayınları Ankara 1997; 653-655.

2- Anatoliotakis N, Chisholm S, Moncur L et al: A hypotensive 22 year- old man with chest pain, cough, and an abnormal chest radiograph. Chest; 2009: 228- 232.

3- Kim YH, Song K-S, Goo JM et al: Thoracic sequelae and complications of tuberculosis RadıGraphics 2001; 21: 839- 860.

4- Akman C, Kantarcı F, Çetinkaya S: Imaging in mediastinitis: a systematic review based on aetiology. Clinical Radiology: 2004; 59: 573- 585.