GİRİŞ-AMAÇ

Endobronşial tüberküloz (EBTB) trakeobronşial ağacın tüberküloz infeksiyonu olarak tanımlanır. Çocuklarda pulmoner tüberkülozun sık görülen bir komplikasyonu olmakla birlikte yetişkinlerde de görülebilir. EBTB klinik, radyolojik ve bronkoskopik bulguları ile başka akciğer hastalıklarını taklit edebilir. Burada Akciğer kanseri ile benzer radyolojik ve bronkoskopik bulguları olan ve akciğer tüberkülozu tanısı alan olgumuzu sunmayı amaçladık.

OLGU

Altmış bir yaşında kadın hasta, 2 aydır devam eden öksürük, nefes darlığı, halsizlik yakınmaları ile polikliniğimize başvurdu. Çekilen Toraks BT'de, sol üst lob bronşu çevresinde sol pulmoner arter ve sol süperior pulmoner vene kısmen invaze, sol ac üst lobta atelektazik aerasyon azalmasına neden olan atelektatik akciğer dokusundan net ayrımlanamayan 2.2x1.3 cm. malign yumuşak doku opasitesi saptanması üzerine (Resim 1) yapılan bronkoskopide sol akciğer üst lob bronş girişini tam tıkayan beyaz renkte nekrotik tümöral lezyon izlendi. Alınan biyopsinin histopatolojik incelemesi ''Nekrotizan Granülomatöz Enflamasyon''olarak rapor edildi (Resim 2). Bronş aspirasyonu tüberküloz direkt bakıda asidorezistan basil görülmedi. Hastaya ''Endobronşial Tüberküloz'' tanısı ile standart dozlarda 4’ lü antitüberküloz tedavi başlandı. Dört hafta sonra bronş aspirasyon kültüründe Mycobacterium tuberculosis kompleks üredi ve tüm ilaçlara duyarlı olarak rapor edildi. Tedavinin 2.ayında çekilen Toraks BT'de sol üst lobtaki atelektazi ve yumuşak doku opasitesinde belirgin regresyon (Resim 3) izlendi. Hastaya tedavinin 3. ayında tekrar bronkoskopi yapıldı. Sol üst lob girişindeki tümöral lezyonun tümüyle kaybolduğu yerinde mukozal düzensizlik kaldığı görüldü. Altı aylık antitüberküloz tedavi sonrası Toraks BT'de tam düzelme (Resim 4) izlendi. Halen hastamızın takipleri sorunsuz olarak devam etmektedir.

Resim 1

Toraks BT: Sol üst lobta atelektaziye neden olan
yumuşak doku opasitesi

Resim 2

Mukoza yüzeyi ülsere, fibrin birikimi, submukozada yaygın nekroz alanları ve submukozal bez
yapılarının arasında granülom yapıları izleniyor

Resim 3

TORAKS BT (Tedavinin 2.ayı): Sol üst lobta yumuşak doku opasitesi ve
atelektazik görünümde belirgin regresyon

Resim 4

Toraks BT (Tedavinin 6. ayı): Lezyonda tam düzelme izleniyor

TARTIŞMA

EBTB aktif pulmoner tüberkülozlu hastaların %10-40’ında ve özellikle kadınlarda ve 2.-3. dekatlarda sık olarak görülür.

Enfekte lenf nodüllerinin trakeobronşiyal ağacı erozyona uğratması, parankimdeki kaviter lezyonlardan kaynaklanan çok miktardaki basilin mukozaya implante olması, peribronşiyal alanda yerleşim gösteren parankim lezyonlarından hematojen veya lenfojen yayılım sonucu gelişmektedir.

EBTB’da yaygın olarak görülen semptomlar aktif hastalık döneminde öksürük ve balgam çıkarma, wheezing, göğüs ağrısı ve ateş iken, fibrozis evresinde dispne ve wheezing dir.

EBTB’li olgularda balgam direkt yaymasında ARB müspetliği az bulunur. Nedeni, lezyonun proksimalinde granülasyon dokusu gelişimi ile bronşta daralma ve buna bağlı balgam çıkışındaki zorluktur.

Radyolojik bulgular hiler ve perihiler kitle, atelektazi ve mediastinal genişlemedir. Bronkoskopi tanısal tetkiktir ve ek olarak ilk 2-3.aylarda tedavinin değerlendirilmesinde de uygulanmalıdır.

EBTB’ da tedavideki en önemli amaç tüberküloz basilinin eradikasyonu ve bronşiyal stenozun önlenmesidir.

Bronşiyal stenozun önlenmesinde kortikosteroid tedavi tartışmalı. Bazı çalışmalarda yararlı sonuçlar alınmış. Bronşun tam obstruksiyonu yada devam eden fibrozis durumunda elektrokoterizasyon, stent, laser gibi tedavi edici yaklaşımlar düşünülebilir.

Biz olgumuz nedeni ile EBTB’nin önemini vurgulamak istedik. Çünkü:

* EBTB’da göğüs radyografisinde lezyon bulunmadığında teşhis güçtür. Bu nedenle tedavide gecikilebilir.

*Klinik ve radyolojik olarak astım, yabancı cisim aspirasyonu ve özellikle ileri yaşlarda akciğer kanseri ile karışabilmektedir ve yanlış tanı konulabilir.

*Akciğer tüberkülozu akciğer kanseri ile benzer bulgular verebileceği için ayırıcı tanıda düşünülmelidir.

KAYNAKLAR

1. Baran ve ark. Endobronşiyal Tüberküloz: Klinik ve Bronkoskopik Özellikleri. Akciğer Arşivi 2007; 8: 44-7.

2. Şebnem Yosunkaya, Mehmet Gök. Akciğer kanseri ile karışan iki endobronşial tüberküloz olgusu. Genel Tıp Derg 2005;15(3):125-128.

3. Tülay Yarkın, Canan Tahaoğlu. Endobronşiyal Tüberküloz: Başlangıçta Akciğer Kanseri Tanısı Konmuş Olan İki İlginç Olgunun Analizi. Toraks Dergisi 2001;2(1): 56-60.