[EP-027]

EPOSTER OTURUMU-02 | Tarih ve Saat: 21.10.2010, 18:00 - 19:00 | Salon: EPOSTER SALONU

Romatoid artrite bağlı interstisyel akciğer hastalığı ve eşlik eden akciğer kanseri: Olgu sunumu

Duygu Zorlu Karayiğit1, Münire Çakır1, Ahmet Bircan1, Metin Çiriş2, Şule Kaya1, Fatmanur Kayan1, Ahmet Akkaya1, Eylem Çaloğlu2
1Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Isparta
2Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, Patoloji Ana Bilim Dalı, Isparta

GİRİŞ: Romatoid artrit (RA) erişkin popülasyonun %1’ini etkileyen ve en sık görülen inflamatuar eklem hastalığıdır. Hastaların %10-20’sinde hastalık kendisini akciğer tutulumu ile gösterir. RA’lı hastaların %7’sinde klinik olarak önemli interstisyel akciğer hastalığı (İAH) gelişmektedir. Sigara içen hastalarda daha yüksek olmakla beraber, sigara içimi olmayan RA’ya bağlı İAH olgularında da bronkojenik karsinom riski artmıştır. Bu sunumda, RA’ ya bağlı İAH tanısıyla takip edilirken küçük hücreli dışı akciğer kanseri tanısı konulan olgu tartışıldı. OLGU: 14 yıl önce RA tanısı konulmuş olan 71 yaşındaki erkek hasta tanı konulduktan 8 yıl sonra öksürük, beyaz renkli balgam çıkarma ve nefes darlığı şikayeti ile ilk defa polikliniğimize başvurmuş ve hastaya klinik ve radyolojik değerlendirme ile RA’ya bağlı İAH tanısı konulmuştu. Bu tanı ile takipte olan hasta, 2 ay önce hemoptizi şikayeti ile hastanemiz acil servisine başvurdu. Sağda orta akciğer alanında bronşiyal ses mevcuttu. PA akciğer grafisinde sağda hiler bölgede sınırları düzenli, yaklaşık 5x5 cm boyutunda kaviter lezyon izlendi. Toraks BT’de sağ akciğer süperior ve posterior bazal segmentte 55x44 mm boyutlarında hava-sıvı seviyesi veren, iç duvarı düzensiz, kaviter kitle lezyonu ve bal peteği akciğer görünümü saptandı. Bronkoskopik değerlendirmede; intermedier bronş mediyal duvarında belirgin olup orta lop bronş mukozasında devam eden infiltrasyon izlendi, buradan bronş biyopsisi alındı. Biyopsi materyalinin patolojik inceleme sonucu, küçük hücreli dışı akciğer karsinomu olarak raporlandı. Kitlenin rezeksiyona uygun olmaması nedeniyle hastaya kemoterapi uygulanmakta olup takibi sürmektedir. SONUÇ: Romatoid artritte solunum sistemi tutulumu hastalığın en sık rastlanan ekstraartiküler bulgularındandır. Romatoid hastalığın pulmoner komplikasyonları; hava yolu hastalığı, plevral hastalık, pulmoner vasküler hastalık, romatoid nodüller veya interstisyel akciğer hastalığı şeklinde görülebilen akciğer parankim tutulumudur. RA’ya bağlı İAH olan hastalarda akciğer kanseri riskinin de artmış olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.

GİRİŞ-AMAÇ

Romatoid artrit (RA) erişkin popülasyonun %1’ini etkileyen ve en sık görülen inflamatuar eklem hastalığıdır. Hastaların %10-20’sinde hastalık kendisini akciğer tutulumu ile gösterir. RA’lı hastaların %7’sinde klinik olarak önemli interstisyel akciğer hastalığı (İAH) gelişmektedir. Sigara içen hastalarda daha yüksek olmakla beraber, sigara içimi olmayan RA’ya bağlı İAH olgularında da bronkojenik karsinom riski artmıştır. Bu sunumda, RA’ya bağlı İAH tanısıyla takip edilirken küçük hücreli dışı akciğer kanseri tanısı konulan olgu tartışıldı.


OLGU

14 yıl önce RA tanısı konulmuş olan 71 yaşındaki erkek hasta tanı konulduktan 8 yıl sonra öksürük, beyaz renkli balgam çıkarma ve nefes darlığı şikayeti ile ilk defa polikliniğimize başvurmuş ve hastaya klinik ve radyolojik değerlendirme ile RA’ya bağlı İAH tanısı konulmuştu. Bu tanı ile takipte olan hasta, hemoptizi şikayeti ile hastanemiz acil servisine başvurdu.


BULGULAR

Özgeçmişinde 50 paket-yıl sigara öyküsü olan hasta, multinodüler guatr nedeniyle opere olmuştu.

Solunum sistemi muayenesinde sağda orta akciğer alanında bronşiyal ses mevcuttu.

PA akciğer grafisinde sağda hiler bölgede sınırları düzenli, yaklaşık 5x5 cm boyutlarında kaviter lezyon izlendi (Resim 1).

Toraks BT’de sağ akciğer süperior ve posterior bazal segmentte 55x44 mm boyutlarında hava-sıvı seviyesi veren, iç duvarı düzensiz kaviter kitle lezyonu ve bal peteği akciğer görünümü saptandı (Resim 2, 3).

Bronkoskopik değerlendirmede; intermediyer bronş mediyal duvarında belirgin olan ve orta lop bronş mukozasında devam eden infiltrasyon görüldü, buradan biyopsi alındı. Biyopsi materyalinin patolojik inceleme sonucu, küçük hücreli dışı akciğer karsinomu ile uyumlu olarak raporlandı. Kitlenin rezeksiyona uygun olmaması nedeniyle hastaya kemoterapi uygulandı. 1. kür KT sonrası nefes darlığı ile acil servise başvuran hasta, solunum yetmezliği nedeniyle kaybedildi.




Resim 1

Başvuru sırasında çekilen PA Akciğer grafisi; sağ orta zonda kaviter lezyon görülmekte


Resim 2

Toraks BT'de kaviter kitle lezyonu görülüyor.


Resim 3

Lezyonun parankim penceresindeki görünümü


TARTIŞMA

Romatoid artrit (RA) nedeni bilinmeyen, kronik, otoimmün, sistemik inflamatuvar bir hastalıktır. Hastaların %10-20‘sinde akciğer tutulumu (hava yolu komplikasyonları, plevral hastalık, pulmoner vasküler hastalık, parankimal akciğer hastalığı, interstisyel akciğer hastalığı, sekonder pulmoner komplikasyonlar ve ilaç toksisitesi) görülür.

RA tanısıyla takip edilen hastalarda ortaya çıkan pulmoner nodül, romatoid nodüle ya da bronkojenik karsinoma bağlı olabilir. Pulmoner nodül kadınlarda, sigara içenlerde, romatoid nodülü olanlarda ve RF pozitifliğinde sıktır. Akciğer grafisinde %1 oranında, HRCT’de %20’nin üzerinde görülebilen bu nodüllerin radyolojik bulguları özgün olmamakla birlikte %50’sinde santral kavitasyon görülür. Nodüller genellikle asemptomatiktir; fakat bronkoplevral fistül ya da enfeksiyon gibi komplikasyonlar geliştiğinde semptomatik olabilir.

Son zamanlarda sıklıkla fark edilen diğer bir komplikasyanu da, RA’ya bağlı interstisyel akciğer hastalığı zemininde gelişen bronkojenik karsinomdur. RA tanısı olan hastalarda bronkojenik karsinom gelişimi normal popülasyona göre daha sıktır. Bazı yayınlarda daha çok adenokarsinom geliştiği bildirilirken bazı yayınlarda ise spesifik bir hücre tipini içermediği bildirilmiştir. Karsinom gelişimi, daha çok sigara ile ilişkili olmakla beraber sigara içmeyenlerde, RA’ya bağlı İAH’nın karsinom gelişimini arttırdığı öne sürülmüştür. Bu artmış insidansın nedeni net olarak açıklanamamıştır; fakat fibrotik akciğer hastalığına bağlı gelişen epitelyal metaplazi ve hiperplazi, otoimmünite, sistemik kronik inflamasyon ve uzun süreli immünsüpresif tedavinin (metotreksat, TNF-α inhibitörleri gibi) etyolojide rol aldığı düşünülmektedir.


SONUÇLAR

RA’ya bağlı İAH olan hastalarda ve eşlik eden sigara anamnezi olan olgularda akciğer kanseri riskinin artmış olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.


KAYNAKLAR

1. Smitten AL, Simon TA, Hochberg MC, Suissa S. A meta-analysis of the incidence of malignancy in adult patients with rheumatoid arthritis. Arthritis Res Ther. 2008;10(2):R45. Epub 2008 Apr 23.

2.