GİRİŞ-AMAÇ

Akciğerler beyinden sonra metastazların en sık geliştiği ikinci alandır.. Sağ kalpten ve lenfatik sistemden çıkan efferent damarlar pulmoner vasküler sistemden geçtiği için pulmoner metastazlar yaygın görülür. Osteojenik ve yumuşak doku sarkomları sıklıkla akciğerlere metastaz yaparken, melanom, meme ve kolon gibi diğer organlar daha nadiren akciğer metastazı yapar. Pankreas karsinomları ABD ’ de kansere bağlı ölümlerde 4. sırada görülürken Türkiye ’ de nadir görülmektedir. Pankreas kanserlerinde tanı konulduğu anda medyan sağkalım süresi 4-8 ay arasındadır. Beş yıllık sağkalım oranı ise %1’den azdır (1). Tümörün rezeksiyonu medyan sağkalım süresini 17-20 aya uzatmaktadır. Fakat 5 yıllık sağkalım oranı ise %10’dan azdır (1,2,3). Pankreas kanserlerinde en sık organ metastazı karaciğere olup bunu sırasıyla periton ve kemik izlemektedir. Akciğer metastazı görülme sıklığı ise %1 ‘ den düşüktür(4). Pankreatik adenokarsinomalarında prognoz oldukça kötüdür. Akciğere metastaz yapan pankreas kanserlerinin 5 yıllık sağkalımı % 5 den düşüktür.Akciğerin metastatik tümörlerinin %90’ı ekstratorasik primer tümörlenden kaynaklanır. Akciğere metastazlar çoğu zaman asemptomatomatik olur veya primer tümörle ilgili semptom izlenir. Ancak pankreatik ve bilier tümör metastazlarında genellikle primer tümörle ilgili hiç semptom görülmez(4).

OLGU

50 yaşında, erkek hastaya periampuller bölge yerleşimli villöz adenokarsinom nedeni ile 4 yıl önce Whipple operasyonu yapılıp postoperatif 7 kür (5-fu,lökovorin,gemzar), 45 ayrı fraksiyonda radyoterapi uygulanmış. Asemtomatik olan hastaya onkoloji kliniğinde yapılan rutin takibinde çekilen toraks BT ’ de sağ akciğer üst lobda 58x61 mm lik düzensiz sınırlı lezyon ve sağ alt lob laterobazal segmentte 1 cm lik lezyon saptandı. Yapılan transtorasik ince iğne aspirasyonunda ’de tanı elde edilemedi. Uzak metastaz taraması açısından yapılan PET BT ’ de sağ akciğer üst lobda artmış FDG tutulumlu kitle (SUDmax:12.1) ve sağ alt lobda hafifçe artmış FDG tutulumlu kitle (SUDmax:3,4) saptandı. Yapılan sağ torakotomide sağ üst lobdaki kitleden ve alt lobdaki nodülden wedge rezeksiyon yapılarak ‘donmuş kesit’ incelemeye gönderildi. Sonucu adenoca olarak raporlandı ve bu kitlenin metastaz olabileceği düşünülerek operasyona son verildi. Postoperatif histokimyasal incelemede pankreas piyes ve akciğerdeki lezyon preparatı karşılaştırıldığında aynı morfolojik özelliklerde CK7 (+), CK20 (+), TTF1 (-) olduğu saptandı. Kitle, pankreas ampulla bölgesi tümörü metastazı olarak değerlendirildi. Postoperatif 5 tur KT alan hasta pankreas adeoca tanısı konulduktan sonra 53 ay, akciğere metastazektomi yapıldıktan sonra 26 ay sonra kaybedildi.

TARTIŞMA

Genellikle metastazlar, sistemik tedavi yöntemi olan kemoterapi ile tedavi edilmektedir. Radyasyon tedavisi ise özellikle şiddetli ağrıya neden olan kemik metastazlarının palyasyonunda olduğu gibi metastatik hastalığın lokal problemlerinin tedavisi ya da palyasyonunda tercih edilmektedir. Ancak pulmoner metastazların cerrahi rezeksiyonun yaşam süresini uzatabileceği bilinmektedir. Tüm metastazları için komplet rezeksiyon uygulanabilen hastalar, rezeke edilemeyen hastalara göre daha uzun sağkalım gösterir. Rezeke edilebilir pulmoner metastazlı hastaların yaklaşık %20’sinde beş yıldan daha uzun sağkalım elde edildiği gösterilmiştir(5)

SONUÇLAR

Sonuç olarak primeri rezeke edilmiş ve kontrol altında olan, Ekstratorasik metastazı saptanmamış olan, postoperatif dönem için uygun pulmoner rezervli, akciğer metastazı olan olgularda, metastazektomi ile hastaların sağkalımları önemli oranda artabilmektedir. Toraks BT akciğer metastazlarının tespitinde hassas bir yöntem olmakla beraber, sensitivitesi sınırlıdır ve bu nedenle torakotomi esnasında tüm akciğer dikkatli şekilde palpe edilerek radyolojik olarak görünmeyen metastazlar aranmalıdır. Pankreas adenokarsinomunun çok nadir görülebilen akciğer metastazında cerrahi tedavi, sunduğumuz olguda olduğu gibi yarar sağlayabilir.

KAYNAKLAR

1. Eugene PM. Carcinoma of the pancreas. In: Goldman L, st Bennet JC (eds). Cecil Textbook of Medicine. 21 edition, Philadelphia, Saunders, 2000: 750-2.

2. Karen ET, Beat G, Howard AR. Pancreatic adenocarsinoma. In: Tadataka Y (ed). Textbook of Gastroenterology. Philadelphia, Lippincott Williams&Wilkins, 1999: 2178-93.

3. Yeo C J, Cameron J L, Lillemoe K D, e t a l. Pancreoticoduodenectomy for cancer of the head of the pancreas. Ann Surg 1995; 221: 721-31.

4. Isaac Hassan, MB, ChB, FRCR, DMRD, Former Senior Consultant Radiologist, Department of Radiology, St Bernard's Hospital, Gibraltar: Isaac Hassan, MB, ChB, FRCR, DMRD, Former Senior Consultant Radiologist, Department of Radiology, St Bernard's Hospital, Gibraltar

5. Putnam JB. Secondary tumors of the lung. In: Shields TW (ed). General Thoracic Surgery. 5th ed. Philadelphia: William & Wilkins, 2000: 1555-76.